Kiedy na bis Piotr Beczała zaśpiewał „Nessun dorma” – najsłynniejszą arię Kalafa z opery „Turandot” Pucciniego, jedną z największych tenorowych arii świata w ogóle – wiedziałem, że na tym się nie skończy. Publiczność (którą polski tenor ucisza jednym gestem) chciała więcej. Była jeszcze wzruszająca pieśń Karłowicza „Pamiętam ciche, jasne, złote dnie” (tylko z fortepianem, przy wdzięcznym akompaniamencie Anny Marchwińskiej), wreszcie „La donna e mobile” z „Rigoletta” Verdiego, zaśpiewana ze swadą, już na luzie, który prowokował do maleńkich odchyleń...

Koncert jubileuszowy Piotra Beczały (z okazji 20-lecia pracy artystycznej). Patrick Fournillier (dyr.), Rafał Siwek (bas), Chór i Orkiestra Teatru Wielkiego-Opery Narodowej w Warszawie, Sala Moniuszki Teatru Wielkiego-Opery Narodowej, 24 listopada 2012 Beczała ostatni raz wystąpił w Polsce, także na scenie Teatru Wielkiego-Opery Narodowej, pięć lat temu (premiera „Łucji z Lammermoor” Donizettiego w reż. Michała Znanieckiego). Zwykle można go usłyszeć na największych operowych scenach świata: w Nowym Jorku, Amsterdamie, Sankt Petersburgu, Londynie, Mediolanie, Barcelonie, Salzburgu, Zurychu... Jubileuszowy koncert na 20-lecie pracy artystycznej (którą artysta liczy od debiutu w austriackim Linzu) stał się bezwzględnie jednym z najważniejszych wydarzeń warszawskiego – i polskiego – sezonu operowego. To nic, że nie usłyszeliśmy arii Jontka „Szumią jodły na gór szczycie” z „Halki” Moniuszki (można się pocieszyć świetną płytą „Slavic Opera Arias” z Łukaszem Borowiczem). Aria Stefana „Cisza dokoła” z III aktu „Strasznego dworu” (ułożona na finał koncertu, przed bisami) dopełniła święta. Było piano, była tajemnica, był teatr rodzący się tylko w śpiewie, tylko w wyobraźni. Taki chyba, który lubi Piotr Beczała, narzekający w wywiadach na tzw. Regietheater, w którym dominująca rola reżysera sprowadza się do tego, że „reżyser uważa się za jedynego Ťtwórcęť w zespole”. Nie chcę z tym dyskutować, przynajmniej nie teraz; czasami jest jak jest. Ale moment, w którym Piotr Beczała (przy pomocy całkiem nieźle grającej orkiestry TW-ON pod batutą Patricka Fournilliera i bardzo dobrze przez Bogdana Golę przygotowanego chóru) wykonuje wspomnianą arię Kalafa, a sam śpiew choćby alikwotami uruchamia najpiękniejsze sceniczne obrazy, jest dowodem na to, że opera to, może, przede wszystkim muzyka. Ale tylko wtedy, kiedy jest tak zaśpiewana.

Program koncertu został całkiem nieźle ułożony. Pierwsza część to muzyka francuska: fragmenty z „Fausta” Gounoda (otwierający duet z udziałem świetnego Rafała Siwka), arie z oper Masseneta („Manon”, „Werther”), przetykane instrumentalnymi kawałkami z „Samsona i Dalili” Saint-Saënsa czy „Thais” Masseneta. Druga część to muzyka słowiańska: polska, rosyjska (instrumentalne fragmenty z „Rusłana i Ludmiły” Glinki i „Młady” Rimskiego-Korsakowa) i czeska (najpiękniej wykonana podczas koncertu aria Księcia z finału I aktu „Rusałki” Dvořáka).

Boję się, że dyrekcja Opery Narodowej może mieć poważny problem. Tak gromkie brawa po ariach: „Czy ty mnie kochasz” Domana (z „Legendy Bałtyku” Nowowiejskiego) oraz „Gdy ślub weźmiesz z twoim Stachem” (z „Janka” Żeleńskiego) mogą wskazywać, że publiczność nie miałaby nic przeciwko temu, aby te tytuły trafiły na afisz i na scenę – oczywiście pod warunkiem występu Piotra Beczały. Mam inny pomysł, uwzględniający różne kalendarze: premiera „Strasznego dworu” 28 września 2015 roku (w 150. rocznicę prapremiery). W obsadzie: Aleksandra Kurzak (Hanna), Piotr Beczała (Stefan), Rafał Siwek (Zbigniew), Małgorzata Walewska (Cześnikowa), Mariusz Kwiecień (Miecznik), Andrzej Dobber (Maciej), Aleksander Teliga (Skołuba). Na dziś mam problem z obsadą Hanny (mezzosopran) i Damazego (tenor). Może ktoś z zagranicy?

PS Podejrzewam, że w takim składzie każdy reżyser byłby chętny. No, prawie...

Tomasz Cyz