FESTIWAL KRZYSZTOFA PENDERECKIEGO

---

---

To będzie nie tylko wielka gala, ale przede wszystkim spotkanie z najwspanialszą muzyką Krzysztofa Pendereckiego: od Trenu – ofiarom Hiroszimy po Credo. Przed nami finałowy koncert jubileuszowego Festiwalu Krzysztofa Pendereckiego.

Na początek Tren – ofiarom Hiroszimy. Kolejne dzieło pisane w okresie fascynacji awangardą. I kolejne, które budziło oburzenie i sprzeciwy. „Młody kompozytor z niejasnych powodów używa instrumentów w sposób niezgodny z ich przeznaczeniem” – pisał Zygmunt Mycielski. „Dziś brzmi to zabawnie – czyż bowiem przeznaczeniem instrumentów nie jest wydawanie dźwięku? Należałoby zatem powiedzieć: w sposób niezgodny z przyzwyczajeniem, bo tu tkwi rzeczywisty powód oburzenia. Do dziś zresztą wczesne utwory Pendereckiego – z Trenem na czele – są emblematem chaosu i bezsensownego szokowania dla tych, którzy oczekują od skrzypiec czy wiolonczeli pięknego śpiewu, kojącego zmysły nie przerywając snu – pisze Adam Suprynowicz (Dwutygodnik.com). I podkreśla: „Tren to muzyka czysta, a zarazem wyrazowo silnie nacechowana, we wspólnej intuicji licznych wykonawców i słuchaczy – głęboko dramatyczna. Choć zaistniał w najrozmaitszych, także popkulturowych kontekstach, pomimo deklaratywnego tytułu – wymyka się banalizacji. To cecha arcydzieła.” Sam Penderecki rzadko odnosił się do zarzutów, które stawiali mu krytycy. Styl awangardy zarzucił zresztą wiele lat temu. Dziś przypomina tylko źródło tytułu Trenu: „Najpierw napisałem utwór, a potem dałem dedykację. To nie wyglądało tak, że pisałem utwór mając w głowie wybuchy i eksplozje, czego czasami niektórzy krytycy dopatrują się w moim utworze. To była pierwsza z moich największych kompozycji. Wcześniej komponowałem właściwie tylko kameralistykę, a więc to było dla mnie przytłaczające doświadczenie” – mówi kompozytor.
Tren - ofiarom Hiroszimy zabrzmi podczas finałowego koncertu Festiwalu Krzysztofa Pendereckiego (sobota, 23 listopada, godz. 19.00). Na scenie Teatru Wielkiego – Opery Narodowej koncertować będzie Sinfonia Varsovia pod batutą Krzysztofa Urbańskiego.
Tego samego wieczoru usłyszymy jeszcze jedno, niezwykle ważne w kompozytorskim opus Pendereckiego dzieło – ukończone w 1998 roku, a nazywane jego osobistym wyznaniem wiary Credo. Pisząc je Penderecki miał już w dorobku dużą liczbę utworów sakralnych, nie wyłączając słynnej Pasji, Polskiego Requiem oraz Siedmiu Bram Jerozolimy. W planach była msza, nad którą twórca rozpoczął pracę już w 1996 roku, właśnie od Credo. Ów fragment cyklu rozrósł się wkrótce do rozmiarów i ciężaru samodzielnego dzieła. Dzieła wyjątkowo - nawet jak na Pendereckiego - eklektycznego, zaskakująco prostego i bezpośredniego, a przede wszystkim osobistego. Podczas jubileuszowej gali Credo wykona Sinfonia Varsovia pod dyrekcją rosyjskiego mistrza dyrygentury Valery'ego Gergieva. W partiach solowych zabłyszczą zaś: Iwona Hossa – sopran, Ewa Vesin – sopran, Agnieszka Rehlis – mezzosopran, Rafał Bartmiński – tenor, Nikolay Didenko – bas oraz Chór Filharmonii Narodowej, Chór Teatru Wielkiego – Opery Narodowej i Warszawski Chór Chłopięcy. Program finałowej gali uzupełnią ponadto mistrzowskie wykonania kameralnych dzieł jubilata: Duo Concertante na skrzypce i kontrabas oraz Concerto Grosso na trzy wiolonczele i orkiestrę. Mistrzowskie, bo zabrzmią w wykonaniu światowych gwiazd klasyki. W pierwszym z nich usłyszymy skrzypaczkę Anne-Sophie Mutter i kontrabasistę Romana Patkoló, w drugim trzech znakomitych wiolonczelistów: Arto Norasa, Ivana Monighettiego oraz Daniela Müllera-Schotta. Zespołem dyrygować będzie Charles Dutoit.

---