t e r m i n a r z		27 X 2007, sobota, godz. 19.00 (Sala Moniuszki) Wodewil (zabawa dramatyczna) w 3 aktach Libretto – Jan Nepomucen Kamiński Prapremiera – Warszawa, Teatr Narodowy na Placu Krasińskich, 16 czerwca 1816 Premiera obecnej inscenizacji – 27 października 2007 Dyrygent – Łukasz Borowicz Reżyseria i choreografia – Janusz Józefowicz Dekoracje – Andrzej Woron Kostiumy – Maria Balcerek Przygotowanie chóru – Bogdan Gola	recenzje
		Obsada:
pan Pysznicki (rola mówiona) Bartłomiej (rola mówiona) Dorota Basia Zosia Stach Jonek Bryndas Morgal Świstos Kwiczołap Miechodmuch Bardos Pastuch (rola mówiona) Ekonom (rola mówiona)	- - - - - - - - - - - - - - -	Grzegorz Piotr Kołodziej, Grzegorz Pazik Ryszard Cieśla, Dariusz Machej, Ryszard Wróblewski Anna Lubańska, Katarzyna Suska, Alicja Węgorzewska-Whiskerd Jeanette Bożałek, Justyna Reczeniedi, Katarzyna Trylnik Magdalena Idzik, Małgorzata Pańko Jan Ciesielski, Tomasz Kuk, Adam Zdunikowski Jacek Parol, Dariusz Pietrzykowski, Krzysztof Szmyt Zbigniew Dębko, Dariusz Machej, Krzysztof Witkowski Stanisław Kowalski, Ryszard Wróblewski Ryszard Cieśla, Witold Tomczyk Robert Dymowski, Ryszard Morka Czesław Gałka, Mieczysław Milun Jacek Jaskuła, Grzegorz Piotr Kołodziej, Grzegorz Pazik Jan Ciesielski, Jacek Parol, Krzysztof Szmyt Robert Dymowski, Marcin Perchuć

TREŚĆ OPERY

Akt I.

   Dwoje młodych wieśniaków - Basia i Stach - kochają się gorąco i pragną się pobrać. Do małżeństwa tego nie chce jednak dopuścić zakochana w Stachu macocha Basi, Dorota, która stara się wydać Basie za bogatego górala Bryndasa. Za radą Doroty przekupił Bryndas dworskiego Ekonoma, a sam zamierza Basie porwać siłą. W czasie dożynkowej zabawy, połączonej z uroczystością zaręczyn Basi i Stacha, Bartłomiej otrzymuje wiadomość, że Ekonom odmówił zezwolenia na małżeństwo młodej pary. W sukurs zmartwionym wieśniakom przychodzi krakowski student Bardos, który na czas letnich wakacji wybrał się na wieś i zgodził się do pomocy przy żniwach u Bartłomieja. Z utarczki słownej z Ekonomem wychodzi mądry, władający łaciną Bardos zwycięsko i obiecuje w sprawie młodej pary napisać podanie do wysokich władz w Krakowie. Po chwili we wsi powstaje gwar - okazuje się, że to mściwy Ekonom z dworskimi ludźmi porwał i uwięził Bardosa. Oburzeni chłopi chwytają cepy i śpieszą odbić swego przyjaciela (chór Dalej, bracia).

Akt II.

Zbiera się na burzę. Bardos, wygnany przez ekonomskich parobków poza wieś, błądzi po lesie, a posłyszawszy jakieś głosy, chroni się na potężne drzewo i z tej kryjówki słyszy, jak Górale, którzy - dzięki pomocy Doroty i przy okazji powstałego we wsi zamieszania - porwali Basię, przechwalają się teraz wobec Ekonoma swoim sukcesem i układają plan dalszej ucieczki, pewni, że Krakowiacy nie przyjdą w to miejsce, w pobliskiej bowiem jaskini ma - wg starej legendy - ukrywać się straszliwy smok. Słysząc z daleka pościg Krakowiaków, Górale odchodzą, aby ukryć się w gęstwinie, zaś Bardos przebiera się w dożynkowy kostium Bachusa; wykorzystując zabobonność Ekonoma, przedstawia mu się jako możny czarownik i obiecuje wielki skarb, który jest ukryty właśnie w smoczej jaskini, zaopatrzonej u wejścia w żelazną bramę z solidną kłódką. Odebrawszy Ekonomowi wszelkie metalowe przedmioty, a więc otrzymane od Bryndasa talary i klucz od kłódki (które rzekomo mogłyby spowodować zniknięcie skarbu), wyprawia go Bardos w głąb jaskini na poszukiwania i zamyka bramę, po czym oddaje Basię daremnie poszukującemu jej po lesie Stachowi. Za radą Bardosa oboje kryją się w wielkim pustym ulu, a gdy z kolei nadchodzi szukająca Stacha Dorota, Bardos przedstawia się jej jako pustelnik i wywołuje ducha Stacha, który rzekomo z rozpaczy po stracie Basi popełnił samobójstwo. Duch ów (oczywiście żywy Stach) prosi Dorotę, aby przestała dręczyć go swą miłością. Nadbiegają żądni zemsty Krakowiacy. Bardos zamyka przestraszoną Dorotę w „jaskini smoka", a wywołując ukrytych w ulu Basię i Stacha, zażegnuje szczęśliwie krwawą walkę między Krakowiakami i Góralami. Zamiast smoka zaś ukazuje wszystkim zamkniętego w jaskini Ekonoma (jasne jest teraz, że to on kradł chłopom barany porywane rzekomo przez smoka), a także Dorotę, która okrywa się śmiesznością. Bardos godzi wszystkich i obiecuje na stałe zostać z Krakowiakami na wsi.

Akt III.

Tymczasem organista Miechodmuch rozpuszcza po wsi wieści, jakoby Basia, jak również Dorota, zostały pożarte przez straszliwego smoka. Niespodziewanie jednak zjawia się powracająca szczęśliwie Basia ze Stachem, a za nimi pogodzeni już na dobre Krakowiacy i Górale. Nowa intryga obraca się wniwecz - co więcej, okazuje się, że Bardos, a właściwie Jacenty Cnotliwski, jest dziedzicem wielkich włości, do których należy i wieś Mogiła. Oddala on Ekonoma ze służby i obiecuje być zawsze przyjacielem poddanych sobie włościan.


Według "Przewodnika operowego" Józefa Kańskiego, PWM Edition 1997